Wideo: Zapomniany bohater turkowskiej ziemi. Uczniowie z SP5 pragną przypomnieć postać Aleksandra Dzierżawskiego
Kolejny raz uczniowie ze Szkoły Podstawowej nr 5 przystąpili do rywalizacji o mandat posła Sejmu Dzieci i Młodzieży. Temat tegorocznych obrad XXV sesji to „Posłowie Sejmu II RP. Ich losy i działalność w okresie II wojny światowej i okupacji”. Wszyscy chętni do wzięcia udziału w konkursie będą musieli zrealizować projekt w którym, w sposób trwały, upamiętnią losy i działalność posła, sprawującego mandat w latach 1918-1939, który podczas II wojny światowej działał dla dobra ojczyzny.
O mandat posła XXV sesji SDIM będzie ubiegać się zespół Igora Jasnowskiego i Jakuba Grzelki z klasy VII c. Realizując projekt chłopcy postanowili poznać historię życia i działalności Aleksandra Dzierżawskiego oraz rozpropagować ją wśród lokalnej społeczności.
Aleksander Stefan Dzierżawski urodził się 10 sierpnia 1890 r. w majątku rodzinnym Mikulice. Rodzina Dzierżawskich pojawiła się w powiecie tureckim w końcu XIX wieku. Ojcem Aleksandra był Bolesław Piotr Dzierżawski – lekarz weterynarii i właściciel ziemski, a matką Zofia Konstancja z Czarnkowskich , pochodząca z rodziny ziemiańskiej na Ukrainie. To z domu mały Aleksander wyniósł patriotyczne wychowanie i zaangażowanie w życie publiczne.
Rodzice zadbali o staranne wykształcenie syna. Do gimnazjum uczęszczał w Warszawie. W 1905r. został stamtąd wydalony za udział w strajku szkolnym. Wstąpił do gimnazjum generała lejtnanta Pawła Chrzanowskiego, pierwszej w Królestwie Polskim szkoły, w której dopuszczano polski język wykładowy. Po maturze rządowej zdanej w Nowogrodzie wyjechał do Niemiec. Na uniwersytecie we Wrocławiu otrzymał dyplom wydziału rolniczego. Tamże ukończył kurs dla urzędniku administracji wyższej.
W odrodzonej Polsce, począwszy od 15 listopada 1918 r. A. Dzierżawski zajmował stanowiska: zastępcy komisarza ludowego, zastępcy starosty, a następnie od 1920 r. starosty powiatu tureckiego i pozostał nim do 1924r. Z inicjatywy starostwa zaczęły powstawać w Turku urzędy: inspektorat pracy, inspektorat skarbowy, komisariat ziemski i inspektorat samorządowy. Był także przewodniczącym Sejmiku i Wydziału Powiatowego oraz członkiem komitetu redakcyjnego „Gazety Powiatowej”. W 1920 r. został prezesem Zarządu Towarzystwa Szkolnego w Turku, straży ogniowej i oddziału PCK w Turku. W 1922 r. wybrano go na posła sejmu I kadencji z ramienia Związku Ludowego – Narodowego, okręgu kolsko-łęczyckiego. Pracował w komisjach: komunikacyjnej, administracyjnej, rolniczej. Referował ustawy o związkach zawodowych urzędników państwowych, zwrotach kosztów leczenia oraz samorządzie lokalnym. Do stycznia 1924 r. był członkiem Głównej Komisji Rekwizycyjnej. W kwietniu tego roku został wybrany do Komisji dla rozpatrzenia wniosku o pociągnięcie do odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu b. ministra Kucharskiego. Był mówcą generalnym swojego stronnictwa. Działał również w Związku Hallerczyków. W październiku 1929 r. był jednym z wnioskodawców utworzenia nadzwyczajnej komisji sejmowej dla zbadania postępowania Ministerstwa Spraw Wojskowych i wojskowych organów sanitarnych przy przenoszeniu oficerów w stan spoczynku. Mandat posła z ramienia Stronnictwa Narodowego sprawował w latach 1928-1930 (sejm II kadencji) i 1930-1935 (sejm III kadencji).
A. Dzierżawski był krytycznie nastawiony do sanacyjnej elity politycznej.Napisał przedstawiający je w krzywym zwierciadle zbiór bajek politycznych pt. „Świnie i koryto”. Pod koniec lat 30. był członkiem zarządu Syndykatu Dziennikarzy Warszawskich. Publikował w „Głosie Konińskim”, „Głosie Kaliskim”, Gońcu Warszawskim”, „Posiewie”.
Podczas II wojny światowej pełnił funkcję prezesa Zarządu III Okręgu Rady Głównej Opiekuńczej – polskiej organizacji charytatywnej, której działalność obejmowała rozdział żywności, odzieży i zasiłków pieniężnych dla najbardziej potrzebujących, prowadzenie kuchni ludowych, schronisk, zakładów opiekuńczych i domów noclegowych, wysyłkę paczek dla więźniów i jeńców.
A.Dzierżawski był dwukrotnie żonaty: pierwszą żona była Anną Czarnomską, drugą - Wanda Chłopicka. Zmarł w Warszawie 9 maja 1944 roku i został pochowany na wojskowych Powązkach.
Chłopcy realizując projekt, przeprowadzili kwerendę w miejskiej bibliotece i muzeum w poszukiwaniu informacji potrzebnych do stworzenia biogramu. Przeprowadzili wywiad z dyrektorem Muzeum Miasta Turek – panem Bartoszem Stachowiakiem. Udało im się dotrzeć aktu urodzin Aleksandra Dzierżawskiego zapisanego w parafialnej księdze metrykalnej. Ustalili także, że choć kilka źródeł podaje jako miejsce pochówku posła Powązki wojskowe w Warszawie i można znaleźć jego grób w wykazie mogił, to jest to już niekatulane, ponieważ grób został zlikwidowany.
Kolejnym krokiem realizacji projektu było zbadanie przez Igora i Kubę wiedzy turkowskiej społeczności na temat A.Dzierżawskiego. Przeprowadzili więc ankiety na podstawie których uzyskali informację, że postać A. Dzierżawskiego jest właściwie nieznana lub zapomniana. W celu popularyzacji tego aktywnego polityka i społecznika, chłopcy przygotowali ulotki z biogramem przedstawiającym jego działalność, które wręczali ankietowanym. Część z nich oddali do muzeum w celu wykorzystania na zajęciach edukacyjnych z historii regionalnej. Igor i Kuba nagrali także film poświęcony bohaterowi projektu i umieścili go na stronie szkoły oraz kanale youtube. Zawitali także do Urzędu Miasta, by włodarzom przedstawić propozycję posadzenia dębu pamięci i ustawienia tabliczki informacyjnej o bohaterze projektu w miejskim parku.
Wyniki rekrutacji i ocena projektu zostaną ogłoszone 30 kwietnia. Życzymy powodzenia